Eerste Conscious Café: engagement, hoop & plastic soup

Er zat veel werk achter het eerste openbare (en uitverkochte) evenement van de jonge Conscious Crew, met als resultaat een boeiende, bewustmakende en hoopgevende avond. 200 (!) inschrijvingen én een wachtlijst, weinig mensen doen het hen na. Met als eerste thema Plastic Soup vloog de crew er de voorbije maanden meteen in met een opruimactie, een facebookpagina (die op één maand tijd meer dan 800 likes kreeg), een mooi gemaakt bewustmaking/promofilmpje (zie verder) en als kers op de taart een avondvullend programma met de Belgische première van ‘A Plastic Ocean’. Als extraatje kregen we die avond ook Dirk Pauwels te horen, van ‘Zero Plastic Rivers’. Hij heeft grootse plannen (en partners) om de Belgische rivieren (te starten bij de Schelde) op te ruimen. En geen plastic in de rivieren, betekent een massa minder plastic in de oceaan. Het was de perfecte avond om ons consciousnesslevel nog wat op te krikken, en nog meer motivatie en hoop te vinden om actie te ondernemen.

“We willen meer mensen betrekken in de positieve flow.”, hoorde ik in de inleiding, en ik denk dat de crew daar zeker in zal slagen (en al in slaagde de voorbije maanden). Het voelde goed om ons samen met anderen te informeren en er over te spreken. Ik denk dat de aanwezigen na deze avond nooit meer hetzelfde naar plastic zullen kijken, en het ook bewuster zullen gebruiken. Ik leerde de crew kennen via J., die ik al tien jaar ken van “in de reggae”. Samen met een aantal gelijkgezinden richtte hij in augustus 2016 een vzw op, uit bezorgdheid over de plaats van de mens en de natuur in onze maatschappij (om het met hun eigen woorden van de uitgebreide folder te zeggen). Om de zes maanden zullen ze een nieuw thema aankaarten en zullen ze informeren, inspireren, andere organisaties ondersteunen en zelf acties en evenementen organiseren. Top idee! Met als eerste dus plastic, het goedje dat fantastisch is omdat het lang meegaat, en om diezelfde reden een vloek is. In de folder las ik dat we elk jaar meer dan 300 miljoen ton plastic produceren, waarvan ongeveer de helft maar één keer wordt gebruikt! En dat een zakje een gemiddeld leven van 15 minuten heeft! En dat er elke minuut meer dan 1 miljoen van worden gebruikt! Afhankelijk van het soort plastic kan het honderden jaren duren voor iets “verdwenen” is, in hoeverre dat al kan. Plastic breekt niet echt af, het breekt in kleine stukjes, die blijven rondzweven.

Denkende dat ik al redelijk veel wist over plastic en de gevolgen ervan voor de aarde en haar bewoners, kwam ik verbouwereerd buiten uit theaterzaal “De Nieuwe Vrede” in Berchem. De nieuwe documentaire ‘A plastic Ocean’ is mindblowing (en een must-see!), en ik schaamde me (weer) diep voor de mensheid en mijn eigen gedrag. Op ongeveer 50 jaar tijd hebben we zowat de hele oceaan, ook de diepste delen, vervuild met plastic die niet alleen door zichtbare stukjes veel schade toebrengt aan mens en dier, maar ook door de chemische stoffen die er vanaf komen. Recycleren is niet genoeg, we moeten stoppen met de productie en het gebruik, dat is de enige oplossing om onze aarde te redden.

Het plastic island the size of Texas, dat regelmatig circuleert op het internet, blijkt dan toch niet te bestaan…Maar het is erger, er hangt over de hele oceaan een plastic smog, van duidelijk zichtbare (verrassend grote) stukjes, tot microplastics die we niet kunnen zien. Op sommige plaatsen is er meer plastic dan plankton. Het probleem is extreem groot, groter dan ik ooit had gedacht. Van tandpasta en scrubs (microplastics!) over polyesterkledij tot wegwerpaanstekers, koffiebekers en boterhamzakjes. Single use plastic komt de hele tijd in onze rivieren en oceanen terecht, met desastreuze gevolgen voor het grootste ecosysteem van de aarde. De magen van vissen, vogels en zelfs walvissen zitten barstensvol plastic, waardoor de dieren een pijnlijke en langzame hongerdood sterven. Record in het maagje van een jonge vogel? 276 stukjes, 15% van zijn gewicht. Er zit plastic in élke mossel die getest werd aan de Franse, Belgische en Nederlandse kusten. We vergiftigen onszelf met ons eigen afval. Eilandbewoners bouwen hun huizen op dikke lagen plastic. Mensen steken hun kookvuurtje aan met plastic. De gevolgen voor de mens zijn verschrikkelijk, van longproblemen tot verschillende vormen van kanker. En dan hebben we het nog niet over de ontelbare dieren en planten die sterven door onze vervuiling. Het probleem is acuut, en nu al buiten proportie. Single use plastic zou wereldwijd verboden moeten worden. Op naar alternatieven! Enkel ONS gedrag kan de schade nog beperken. We hebben het recht niet om de aarde en haar bewoners zo te behandelen.

Gelukkig is er ook hoop, zoals in Rwanda, waar plastic al jaren verboden is omdat de overheid zag dat het hun agrarische cultuur zou schaden. Of bij de mannen die met hun paddleboards over onze Belgische rivieren suppen en ondertussen al het vuil verzamelen. Of bij de jonge Boyan Slat, bedenker van ‘The Ocean Cleanup’. Of bij het ‘Social Plastic’ (Plastic Bank) project in Haïti. Of bij bedrijven die circulair gaan werken en zo plastic uit het milieu houden. Of bij de ontelbare mensen die een stukje land proper houden, of het afval oprapen dat ze vinden in de natuur. (We verzamelden vorig jaar tijdens een wandeling in de bergen een volle rugzak…) Elk klein beetje helpt, daar kan je zeker van zijn. Op het einde van de (erg goed gemaakte) en in-your-face film verschenen de mooie woorden die ons (in zo verre dat het nog niet gebeurd was) moesten aanzetten tot actie: “From knowing comes caring, from caring comes change.”

In de folder die we op onze stoel vonden staan een hele resem tips om bewuster om te gaan met plastic, onder andere deze:

Maximum respect voor de helden van de Conscious Crew, het engagement spat er vanaf en de toekomstplannen beloven heel veel goeds. Ik ben er van overtuigd dat deze vzw het nog heel ver kan schoppen, en volg hen op de voet. Keep up the great work! En op naar een wereld zonder (nieuwe) plastic!

Je kan de ‘A Plastic Ocean’ voor 6,60€ bekijken op Vimeo. Al zou hij eigenlijk gratis beschikbaar moeten zijn en verplichte kost voor iedereen, liefst gefinancierd vanuit de overheid.