Edelgist. De naam alleen al fascineerde me toen ik hem een paar jaar geleden voor het eerst hoorde tijdens een workshop van EVA vzw. Daar maakten we een vegan bloemkoolquiche, waar de (voor mij toch) mysterieuze gist in ging ter vervanging van de umami (hartige) smaak die kaas normaal geeft. Ik vond het heerlijk, maar toch duurde het tot deze week voor ik er zelf mee aan de slag ging. Regelmatig zag ik de naam passeren in recepten, maar op de één of andere manier schrikte het koken ermee me af. Tot een van mijn beste vriendinnen besloot om zoveel mogelijk vegan te gaan eten en ik besefte hoeveel kaas ik eigenlijk eet. Give thanks for the inspiration! Geen vlees of vis, maar wel nog kilo’s kaas. Blijkbaar ben ik niet de enige vegetariër die zijn toevlucht zoekt in de zuivel, maar ik vond het de laatste tijd toch wat overdreven. Zo gezond is kaas niet. En bio of niet, er moeten nog altijd dieren voor gekweekt worden. Extra pluspunten: de edelgist zit vol met vitaminen en plantaardige eiwitten en is ook nog eens goedkoop.

Minder kaas dus. Overdag geen probleem om kaas te vervangen door vegan (zelfgemaakt) beleg of maaltijden zonder brood en zuivel. Voor ’s avonds moet ik op zoek naar inspiratie. Het gebeurt zo vaak dat ik een ovenschotel, omelet of pasta met kaas maak, maar dat moet (soms) anders kunnen. Toen R. vorige week bij ons kwam eten besloot ik om voor de tweede keer op rij vegan te koken voor haar. Uit respect voor haar keuze, maar ook uit bewondering dat ze kaas vaak aan de kant schuift en omdat ik zelf benieuwd ben. Vorige keer was het de Mile High Club die ik kopieerde van het gezellige én vegan Kaffi & Vynil in Reykjavik (aanrader!), alleen wisselde ik de sandwiches voor volwaardige broodjes en gooide ik er nog een verse bonenburger tussen. De geslaagde vegan cheddar was van Violife. Deze keer zijn De Groene Meisjes mijn hulplijn en komt er voor het eerst edelgist aan te pas. “Je gaat direct verkocht zijn!”, zegt de uitbaatster van de biowinkel die ondertussen helemaal geen kaas meer eet. Ik waag het erop en koop de plastic zak met beige vlokken. Moet dit my precious cheese vervangen?

De vegan mac & cheese trekt meteen mijn aandacht. Het is één van de meest cheezy gerechten die ik me maar kan voorstellen, en daar zou dan geen kaas meer inzitten? Ik ben benieuwd! Minutieus volg ik het recept, alleen kap ik er veel meer edelgist in. Het goedje ruikt niet fantastisch, maar het proeft wel lekker. Umami. Ik kan het niet anders omschrijven. Misschien in de verre verte en met wat verbeelding een snuifje blauwe kaas? Het maakt de saus in ieder geval extra lekker, en ik maak in mijn enthousiasme ook nog de vegan Parmezaan om erover te strooien. Verdict? Heerlijke mac & cheese (ik koos voor boekweitpasta erbij) met een originele, diepgaande smaak. Hebben we de kaas gemist? Nee, eigenlijk niet. Het gerecht was compleet, zeker met de vervanging van de Parmezaan. De structuur leek ook al een klein beetje op de zuivelvariant. Echt naar kaas proefde het niet, maar moet het per sé een exacte kopie zijn? Of ik altijd zonder kaas zou willen weet ik nog niet (ZO lekker!), maar de edelgist gaat gegarandeerd voor afwisseling zorgen.

Edelgist: de feiten

“Edelgist is een gedroogde, inactieve gist die groeit op, en zich voedt met, melasse. Na verhitting wordt de gist gedroogd en ontstaan er vlokkerige ‘schilfers’.”, lees ik op de website van De Groene Meisjes, die zelf beseffen dat het niet echt aantrekkelijk klinkt, maar het wel een onmisbaar ingrediënt noemen. De gist bevat van nature vitamines B1, B2, B3, B6 en foliumzuur. Die vitamines ondersteunen onder andere de weerstand, versterken het metabolisme en zorgen voor minder vermoeidheid (B6). Om het maximum aan gezonde elementen uit edelgist te halen gebruik je het best onverhit. In de mac & cheese gebruikte ik het verhit in de saus, maar strooide we er ook de onverhitte vlokken over in de vorm van de vegan Parmezaan. De verpakking raadt aan om elke dag twee eetlepels te eten als ondersteuning van een gezond dieet, veel vegans gebruiken het dus als dagelijkse aanvulling.

Het internet staat vol met recepten waar edelgist in gebruikt wordt en je kan het online bestellen of in je lokale biowinkel halen. Even Google inschakelen en je kan meteen aan de slag. Veel succes met plantaardige cheesiness! Laat je even weten hoe het ging?

• consciousness,
• diereneten,
• edelgist,
• eten,
• ijsland,
• kaas,
• kaffivinyl,
• keuzesmaken,
• tips,
• vegan,
• vegetarisch