Geen rozen voor Valentijn

Planten in huis zijn heerlijk. Ze vrolijken je interieur op en brengen de natuur naar binnen. Als je ze goed verzorgt gaan kamerplanten vaak tientallen jaren mee, maar snijbloemen zijn na een week al klaar voor de composthoop. De kweek van die bloemen, en specifiek van rozen, gebeurt vaak aan de andere kant van de wereld. (Sorry voor de lokale kwekers!) Daar slurpen ze het weinige water uit de grond en worden ze meestal behandeld met pesticiden. Om nadien in grote vervuilende vliegtuigen naar het Westen te vliegen. De cijfers zijn bijna niet te bevatten en de impact op de aarde nog veel minder. Lees even mee.

Via via kwam ik te weten dat een logistiek bedrijf in België twee keer per dag een boeing 777-200 met meer dan 2,5 miljoen gesneden rozen uit Ethiopië naar ons land vliegt. Dat is twee keer 50 ton. Twee keer 300m³ rozen per dag. Niet te bevatten, toch? Als we er dan vanuit gaan dat een roos voor ongeveer 40%* uit water bestaat, dan exporteren we elke dag zo’n 40 ton water uit Ethiopië naar België. For real?! Dat kan toch niet anders dan desastreuze gevolgen hebben voor een land waar droogte altijd al voor problemen heeft gezorgd? En dat is nog maar een klein aandeel van de geschatte 7 tot 13 liter water** die per plant nodig is om ze te kweken. Continu. In één van de armste en droogste landen van de wereld waar regelmatig hongersnood is. Door droogte. En dat gaat dan alleen nog maar over één soort en één bedrijf, in één land.

De meeste rozen moeten nog een hele weg afleggen voor ze bij ons op tafel kunnen staan, en dat doen ze in grote, zware boeings die tonnen CO² de lucht insturen. De exacte uitstoot kon mijn contact niet vinden, maar hij maakte wel een voorzichtige schatting van 250 ton kerosine per dag, voor één vliegtuig. Volgens de calculator van DHL komt er bij een vlucht van Addis Abeba (Ethiopië) naar Brussel 229,938.02 kg CO² vrij. Wat de exacte impact daarvan is op het milieu weet ik niet, maar ik denk dat niemand eraan twijfelt dat het te veel is voor rozen, in een wereld waar het verminderen van CO² cruciaal is voor een levenswaardige planeet.

In de eerste Seizoenen van het jaar, het magazine van Velt, kwam het onderwerp ook kort ter sprake. Het was de eerste keer dat ik er in gedrukte media iets over las. Ze haalden naast het water en het transport nog een derde knelpunt aan: pesticiden. Blijkbaar worden ze zwaar ingezet bij het kweken van rozen en Öko-Test toonde recent aan dat er nog meer fungiciden in de bloemen zitten dan zes jaar geleden, in alle teststalen. De verwelkte rozen horen volgens hen zelfs niet thuis op de composthoop, maar bij het restafval.

De feiten blazen me omver. Waarom komen dit soort dingen niet in de media? Geld en hebzucht staan weer mijlenver boven de gezondheid van mensen, dieren en de rest van de wereld. Tonnen vervuilende CO² in de lucht, zware inzet van schadelijke pesticiden en vooral miljoenen liters water die naar het noorden vliegen ten koste van het zuiden, naar diezelfde landen waar we noodhulp heen sturen omdat het er te droog is. Zijn onze geliefde (buitenlandse) rozen al die negatieve effecten echt waard? De impact ervan op de planeet is iets waar we weinig bij stilstaan, maar hij is veel groter dan je op het eerste zicht denkt. Door anders te consumeren kunnen we wel degelijk een verschil maken. Je hoeft niet deel te nemen aan dat systeem. Laat op Valentijn en bij andere gelegenheden niet alleen de liefde voor je partner zien, maar ook voor de planeet. Als je iemand anders of jezelf bloemen cadeau wil geven, kies dan voor een vaste plant die jaren meegaat of voor lokaal gekweekte, liefst biologische bloemen (er zijn ook Belgische rozen!), al hebben die nog steeds water nodig om te groeien. Maak een compositie met groenten en fruit, of pluk een wild boeket bij jou in de buurt. Ik zal de afkomst van mijn lievelingsbloemen (pioenrozen!) in ieder geval navragen als ik ze bij gelegenheid nog eens in huis wil, en als ze van over de grens komen hoeft het niet meer. Elke bijdrage telt. We kunnen alleen bij onszelf beginnen.

Update waar ik zelf niet over nagedacht had, bedankt om me er op te wijzen: de rozenindustrie biedt Ethiopiërs werk. Dat is de andere kant van de medaille. Niets is zo zwart wit als het lijkt. Complexe situatie! Maar wat heb je aan werk als er geen water meer in de grond is of als die vol gevaarlijke pesticiden zit? 

*Schatting bloemhandelaar die ook bloemen droogt
** Bron: Seizoenen, Velt Magazine 2018 – 1

Foto: Dank aan de anonieme fotograaf die zijn of haar beeld vrij ter beschikking stelde.