In 2015 plaatste de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) rood en verwerkt vlees op de lijst van kankerverwekkende stoffen. Daarmee staan ze in hetzelfde rijtje als tabak en plutonium. Én ze zijn rechtstreeks gelinkt aan diabetes en hartaandoeningen. Je zou denken dat er nadien waarschuwingen (op de verpakkingen) zouden komen, een verbod voor kinderen en sensibiliseringsacties om de burgers te informeren. Maar er gebeurde niets. De winkelrekken liggen er vol mee, en bij de slager krijgen kinderen nog steevast een vleesje. Sterker nog: verenigingen die voorgenoemde aandoeningen zouden moeten voorkomen, adviseren vaak voeding die mensen diezelfde gezondheidsproblemen oplevert. Hoe kan dat?! Follow the money…
Uit de onderzoeken waar de WHO zich op baseerde blijkt dat mensen die dierlijke producten eten 18% meer kans hebben om dikkedarmkanker te krijgen. Voor zij die al borstkanker hebben gehad is er zelfs 49% meer kans om te hervallen. Absurd hoge cijfers! Zeker als je ziet hoe weinig mensen er van op de hoogte zijn. Het is dan ook niet gemakkelijk om door alle bomen het bos te blijven zien. De media bestookt ons met tegenstrijdige voedingsadviezen waardoor je uiteindelijk zelf niet meer weet wat er nu waar is of niet. Maar deze onderzoeken waren sluitend, ze waren een week lang wereldnieuws, en toch is er weinig veranderd en worden steeds meer mensen (chronisch) ziek.
Hij stond al een tijdje op mijn lijstje, maar onlangs keek ik naar de documentaire ‘What The Health’ (Netflix), het vervolg op het even indrukwekkend ‘Cowspiracy’. Op hun website lees je alle feiten uit de film op een rijtje. Deze keer volg je Kip Andersen in zijn zoektocht naar de effecten van een plant-based diet (gebaseerd op planten, zonder of met heel weinig dierlijke producten) op chronische ziektes (veel meer dan diegenen die in deze blog aan bod komen). De informatie is mindblowing en wordt kristalhelder onderbouwd door wetenschappers. Het is moeilijk te geloven, maar op het einde zie je zelfs patiënten die aan diabetes of een hartaandoening lijden in een paar weken tijd terug gezond worden, enkel door over te schakelen op een vegan dieet. Van zestien verschillende medicijnen per dag naar niets meer. Of toch wel, let food be your medicine and medicine be your food, zei Socrates lang geleden al.
It’s all about the money.
Diabetes en hartaandoeningen omkeerbaar? Niet altijd, maar volgens onderzoek is dat in de meeste gevallen wel zo. Waarom schrijven dokters dan geen plantaardige diëten voor aan mensen die er aan lijden? En waarom krijgen we dat advies al niet preventief? Andersen neemt een kijkje op de websites van de associaties voor preventie en genezing van kanker, diabetes en hartaandoeningen. Daar staan volledige maaltijdplannen en duizenden recepten, met een grote rol voor… rood en verwerkt vlees, én zuivel. Ze promoten dus dezelfde voedingswaren die de aandoeningen in de eerste plaats veroorzaken? Dat is hetzelfde als wanneer de longfederatie reclame zou maken voor tabak. Zodra de documentairemaker er meer informatie over vraagt botst hij overal op gesloten deuren. Uiteindelijk kan hij toch een interview met een dokter van de hartassociatie regelen, maar van zodra die door heeft dat het over plantaardige voeding gaat kapt die het gesprek op een heel vreemde manier af. “Any diet is good, as long as you stick to it.”, zegt hij op een bepaald moment. Say what?!
De research van Andersen maakt de krankzinnige situatie pijnlijk duidelijk. De drie grote associaties krijgen sponsorgeld van niemand minder dan de veroorzakers van de chronische ziektes zelf. Ik wist al langer dat de industrie geld gaf om de extreem negatieve effecten van hun producten stil te houden, maar dat het zo ver ging weet ik pas sinds ik de documentaire zag. En dan hebben we het nog niet over de farmaceutische industrie, ook zij hebben er alles bij te winnen als mensen massaal vlees en zuivel blijven consumeren. In de eerste plaats omdat 80% van de antibiotica die ze produceren voor vee is. De overige 20% is voor mensen, en vaak nodig als gevolg van de consumptie van dat vlees. Een win-win voor hen, big business. En de overheid? Die pikt lekker een graantje mee. En dan is er nog de gigantische kaasverslaving, de zuivel die ook nog steeds in mijn dieet sluipt, maar die verslavend is en ons net als vlees gezondheidsproblemen oplevert.
Fact-free argumentering
“Wij mensen zijn omnivoren, we hebben vlees nodig en hebben daarom hoektanden!” Het is een argument dat ik ook al verschillende keren gehoord heb, maar het is fact-free, nergens op gebaseerd. Onze hoektanden zijn al lang afgesleten tot stompe, vlakke malers die perfect zijn om planten te verorberen. Heb jij al eens geprobeerd om een rauw stuk vlees te kauwen? Daarnaast is onze spijsvertering er niet voor gemaakt en bouwen we daardoor vetten, schadelijke bacteriën en andere ziekteverwekkende stoffen op in ons lichaam. Bijna iedereen die overstapt op een (zo goed als) plantaardig dieet, merkt binnen een aantal dagen al een groot verschil. Zowel fysiek als mentaal. Die keuze kan ook verrassend goede effecten hebben bij artrose, MS en andere aandoeningen. En wist je dat de gladiatoren (leuk artikel!) en vermoedelijk de Spartanen ook (bijna) plantaardig aten? Net als bekende vegans zoals wereldkampioen free running Tim Shieff, tennisgodin Venus Williams, bokser Mike Tyson en surfkampioene Kelly Slater?
En dan zijn er nog de mensen die beweren dat je niet genoeg proteïne binnenkrijgt als je plantaardig eet. Fact-free, again. Volgens onderzoek eten de meeste mensen dagelijks meer proteïnen dan ze nodig hebben, maar hebben ze net een te kort aan koolhydraten, de vezels die in zoveel diëten verboden zijn maar die eigenlijk cruciaal zijn voor onze gezondheid. Moedermelk is het enige dierlijke product dat gezond voor ons is en bevat tien keer minder proteïnen dan koemelk. Nadien hebben we geen zuivel meer nodig. We worden er allemaal beter van als we leven op een plantaardig dieet, of toch tenminste grotendeels daarop gebaseerd. “Alle proteïnen worden initieel aangemaakt door planten. Zij bevatten veel meer eiwitten dan dierlijke producten. Die eiwitten worden dan opgegeten door dieren en die eten wij dan als tweederangs proteïnen.” Waarom slaan we die tweede stap dan niet gewoon over? Ten voordele van onszelf, maar ook de dieren, het klimaat en de natuur? (Meer daarover lees je op de blogs over kaasvervanger, vleesvervangers, Okja en ‘Waarom ik mijn vrienden niet opeet‘.)
Een win-win-win voor je eigen gezondheid, het milieu en de dieren
Mama vertelde onlangs dat ik het vleesje bij de slager nooit wou, ondanks dat ik over het algemeen zowat alles binnen schrokte dat ik te pakken kreeg. Zou ik het instinctief geweten hebben? Of lustte ik het gewoon niet? Toen Greenpeace een paar weken geleden een campagne voerde met een rokende Maya de Bij, om de vergelijking te leggen tussen de risico’s van het eten van Maya de Bij-worst en het roken van tabak, kregen ze bakken kritiek over zich heen. Hoe durfden ze het om sigaretten en charcuterie over dezelfde kam te scheren? Studio 100 trekt Greenpeace voor de rechter. Een rokend kinderfiguur is misschien niet de beste campagne, maar eigenlijk had de ngo groot gelijk. Hoe durft een organisatie die zich uitsluitend richt op kinderen, promotie te maken en geld te verdienen met voeding die diezelfde kinderen ziek maakt?
Eigenlijk zou What the Health in prime time op alle zenders tegelijk moeten spelen. Er is zoveel informatie die ik zou willen delen, maar ik stel voor dat je hem gewoon zelf bekijkt. Kinderen en volwassenen eten massaal hotdogs, salami, worstenbroodjes, préparé en cheeseburgers zonder te beseffen wat de zware gevolgen op korte en lange termijn zijn en hoe veel beter ze zich zouden kunnen voelen door andere keuzes te maken. Zelfs in ziekenhuizen krijgen mensen schaamteloos goedkope worst, kaas en hesp voorgeschoteld. Net als cola en wit, gesuikerd brood. (Lees er HIER meer over.)
Er is nog veel werk aan de winkel, maar steeds meer mensen eten minder vlees en zuivel. In supermarkten en restaurants heb je meer en meer alternatieven en in magazines staan regelmatiger plant-based recepten. En gelukkig vind je ook in eigen land steeds meer gezellige vegan restaurantjes en winkels. Onze keuzes als consument zijn geen druppels op een hete plaat. Je kan zelf bepalen of je wil bijdragen aan een systeem dat destructief is voor jezelf en de rest van de wereld, of om (regelmatig) voor plantaardige alternatieven te kiezen. En als je geen inspiratie hebt dan neem je maar een kijkje bij EVA of één van de vele andere websites. Smakelijk!