Wat als iedereen bewust(er) zou consumeren?

Wat zou er gebeuren als iedereen rekening begint te houden met de (klimaat)gevolgen van zijn of haar aankopen? Stort de economie in elkaar? Of lukt het ons om samen een nieuwe versie op te bouwen? Ja, overheden moeten dringend actie ondernemen en de grote bedrijven moeten mee, maar als consumenten hebben we ook een gigantische impact. Niet alleen door de directe vermindering van je voetafdruk als je bewust koopt, maar ook door de harde manier waarop je zo de vervuilende bedrijven aanpakt: in hun portefeuille. Als wij hun spullen en diensten niet kopen, moeten ze veranderen.

Greta Thunberg en de klimaatspijbelaars drukken iedereen met de neus op de feiten. De problemen zijn oud, maar er moeten nieuwe oplossingen komen. Van onwetende conservatievelingen krijgen ze (en ook andere voorvechters) bakken vol bagger over zich heen, terwijl ze ondertussen de harde waarheid blijven scanderen. Dat er mensen zijn die tégen klimaatvoorvechters zijn, kan ik amper bevatten. Op welke non-argumenten baseren die mensen zich? Ze willen alles kunnen doen wat ze willen, zonder rekening te houden met de consequenties. Pure onwetendheid? Of egoïsme? Veel beleidsvoerders betuttelen de jongeren alsof hun protest een ongegronde uiting is van rebellerende pubers, zodat ze de feiten kunnen negeren. Business as usual.

Geen ruimte voor de duizenden wetenschappers die schreeuwen dat we NU moeten handelen als we de catastrofale gevolgen van de klimaatverandering willen beperken. Geen vooruitzicht op stevige actieplannen of harde maatregelen. Als er nu al geen reactie komt, wat zal er dan gebeuren wanneer de marsen en protesten er niet meer zijn? Gaan ze dan doen alsof hun neus bloedt? Alsof ze de waarschuwingen niet gehoord hebben en alles zich op miraculeuze wijze zal oplossen? Wie zich informeert weet beter. Er is niets wat onze toekomstige levens zo hard bedreigt als de opwarming van het klimaat.

De kracht van de massa

Door bewust te kiezen kunnen we als consumenten bepalen welke bedrijven, instellingen en diensten succesvol zijn, en welke niet. Oké, er zijn de gigantische spelers die ongenaakbaar lijken en zoveel CO² per dag uitstoten dat wat wij als individuele burgers doen nog geen druppel op een hete plaat lijkt. Hun macht bepaalt veel te veel in de wereld. Maar toch… Als zij geen geld binnenkrijgen via onze aankopen, hoe kunnen ze dan die macht behouden?

Waar komt jouw stroom vandaan? Je kleding? De drankjes die je drinkt en het eten dat je eet? Hoe is dat allemaal verpakt? Wie zit erachter? Wil je die bedrijven wel steunen? Welke schoonmaakproducten gebruik je? Wat gooi je allemaal weg? Heb je wel zoveel spullen nodig? Welke kettingreacties zet je in gang of hou je in stand door bepaalde dingen te kopen? Aan welk systeem wil jij bijdragen? Aan welke kant van de geschiedenis wil jij staan? Wat kan jij zelf anders doen? Los van het feit dat er nog veel grotere vervuilers zijn, kunnen we zelf onze verantwoordelijkheid nemen. Ieder binnen zijn of haar eigen mogelijkheden.

Als iedereen (hoofdzakelijk) bewust zou consumeren (en dus ook ondernemen) dan zou de impact heel groot zijn. Duurzame bedrijven, systemen en methodes krijgen de kans om te groeien en de aarde zou misschien onder de cruciale drempel van anderhalve graad opwarming kunnen blijven. In die maatschappij beseffen mensen dat we geen andere keuze hebben als we nog een leefbare wereld willen hebben om op te wonen. Dat er aan alles wat je koopt ook een klimaatprijskaartje hangt. Dat bewust kiezen absoluut niet minder leuk, interessant of lekker is, integendeel. Dat less echt vaak more is. Dat spullen inderdaad niet gelukkig maken, maar dat er ook heel veel duurzame en aantrekkelijke alternatieven bestaan.

Als burgers massaal een keuze maken, moeten overheden en bedrijven op een bepaald moment volgen. Als zij alleen maar bezig zijn met kortetermijndenken, dan is het aan ons om te bepalen hoe de (nabije) toekomst eruit zal zien. Het is duidelijk dat het van onderuit zal moeten komen, terwijl de top zich halsstarrig vastklampt aan oude macht en vervuild geld. Het kan anders, maar alleen als we die verandering zelf beleven en eisen dat de machtshebbers volgen. Het klinkt voor sommigen misschien als een utopie, maar ik blijf geloven dat het een mogelijke realiteit is waar we samen voor kunnen kiezen. De macht ligt zogezegd in handen van enkelen, maar in de realiteit zijn wij nog steeds de negenennegentig procent. Waar wachten we op?!

Foto bovenaan: Pixabay, de prachtige Romanesco-kool.