Het moet iets van een twintig jaar geleden zijn, die verjaardag waarop de sneeuw in dikke pakken uit de hemel viel. Zeker niet de koudste van mijn levensvieringen – toen ik geboren werd was het min twaalf – maar wel de meest besneeuwde. We schrapten de plannen voor het indoor verjaardagsfeestje en trokken naar de Bosbergen, het uitgestrekte bos rond de toeristentoren in Herentals. In kleurrijke skibroeken en dikke moonboots sleepten we onze sleeën de heuvels op en zoefden tientallen keren gillend naar beneden. Buiten een handvol wandelaars waren we helemaal alleen in het glooiende, witte landschap. Met de naaldbomen erbij waanden we ons helemaal in het hoge noorden. We betaalden twintig (of was het vijftig?) frank om de toeristentoren te beklimmen en staarden minutenlang naar de massa bomen, met daarachter Bobbejaanland en de vanuit de hoogte onherkenbare dorpjes van de Kempen. ’s Middags zochten we een plekje onder de besneeuwde bomen en haalde iemand een gasvuurtje boven om eten te verwarmen. Voldaan van het sleeën, liepen we het bos uit en staken we straat over naar de openlucht schaatsbaan. Het was er muisstil, tot wij het ijs opgingen. Buiten ons was er niemand anders die door tien centimeter sneeuw wou schaatsen. Ik vond het uniek en exclusief. We gooiden sneeuwballen naar elkaar en dronken warme chocolademelk. Heerlijk.
Hoe lang is het geleden dat het nog eens sneeuwde op mijn verjaardag, midden februari? Ik kan het me niet herinneren. Koud, dat wel, met een redelijke zekerheid dat het ’s nachts zou vriezen, of toch tot een paar jaar geleden. Maar sneeuw? Nee.
Dit jaar was het dertien graden en waren er rukwinden op mijn verjaardag. Dertien graden! In één van de koudste maanden van het jaar. De planten in de tuin staan al in bot alsof het volop lente is en zaadjes die normaal pas in maart uitkomen, doen het ineens heel goed begin februari. Door ons open raam vloog onlangs al een mug naar binnen die vreselijk irritant rond mijn oor kwam zoemen, terwijl de winter normaal het enige seizoen is waarin we geen last hebben van die beesten. Terwijl ik koekjes stond te bakken, zette ik de achterdeur open en koelde ons huis amper af.
Er zijn nog klimaatontkenners, maar die komen nu stilletjes aan wel heel naïef of hypocriet over. Het lijkt alsof sommigen de klimaatcrisis nog altijd beschouwen als een ver-van-mijn-bed-show, omdat wij er momenteel nog relatief weinig drastische gevolgen van ondervinden, maar toch zijn ze al dagelijkse realiteit. Wereldwijd krijgen we steeds meer te kampen met extremere weeromstandigheden zoals droogtes en stormen. Ciara trok vorige week over Europa, Dennis doet de wind rond het huis loeien terwijl ik dit schrijf. Volgens wetenschappers zijn het nog maar voorbodes van wat ons te wachten staat. Andere landen voelen de klimaatcrisis nu al veel harder.
Australië en Californië brandden weken aan een stuk. Eilanden en laaggelegen kustgebieden verdwijnen door de stijgende zeespiegel. Midden februari brak er een stuk af van de Pine Island gletsjer, ter grootte van het land Malta (!). Het warmterecord op Antarctica sneuvelde die week voor de zoveelste keer: 20,75 graden. Een tyfoon verwoeste een deel van Japan, een cycloon deed hetzelfde in het zuiden van Afrika. Tropische stormen teisteren de Caraïben en de Amerika’s. In Oost-Afrika wordt de noodtoestand uitgeroepen omdat een plaag van miljarden sprinkhanen de velden overspoelt en kaalvreet, erger dan ooit tevoren, mede door de klimaatverandering.
Wetenschappers, jongeren, ouderen en alles daartussenin vragen en eisen al jaren dringende en doorgedreven maatregelen om de gevolgen van de klimaatcrisis te beperken. Hoe langer we wachten, hoe erger het zal worden. In Noorwegen lanceerde de nationale omroep een indrukwekkende website om de huidige gevolgen van de klimaatverandering in het land te tonen. Neem even de tijd. De site ‘leest’ als een filmpje waar je door scrolt, met foto’s, feiten, getuigenissen en bewegende beelden.
Ik hoopte begin deze maand nog op knisperend koude dagen waarop je de lucht vlijmscherp in je longen voelt snijden. Helderblauwe hemels en adem die in wolkjes verschijnt. Of donkergrijze dagen waarop de sneeuw alle imperfecties bedekt en onze drukke, luide wereld even tot rust doet komen. Volgens het weerbericht zullen die er deze winter niet meer zijn. Wel dagen waarop het overdag boven de tien graden blijft en ’s nachts niet onder de zes gaat. De klimaatverandering is nu al een realiteit. We hebben zelf grotendeels in de hand hoe ver we het laten komen. Dat we geen sneeuw meer hebben in België, is uiteindelijk het minste van onze zorgen.
Foto: Peter Lutz via Pixabay. Give thanks!