Mindblowing: de interactieve atlas van het IPCC

Het IPCC publiceerde deze week het eerste deel van hun zesde rapport. Als basis gebruikte het panel meer dan veertienduizend recente onderzoeken rond klimaatopwarming. We weten natuurlijk al lang dat het vijf (nanoseconden) voor twaalf is, maar door het gebrek aan verandering worden de voorspellingen voor de (zeer nabije) toekomst alleen maar grimmiger. Code rood voor de mensheid, zei VN-Secretaris-Generaal Antonio Guterres over het rapport. Voor mij werd het beeld nog duidelijker door de interactieve atlas van het IPCC.

Er verschenen wereldwijd ontelbare artikels over de voornaamste conclusies van het nieuwe rapport dat moordend is voor het huidige beleid: de temperatuur op aarde is sinds de industriële revolutie al gemiddeld met 1,09°C gestegen, de oppervlaktetemperaturen zijn wereldwijd aanzienlijk omhoog gegaan, extreme weersverschijnselen nemen toe en zullen blijven toenemen, elke opwarming van 0,1°C doet de intensiteit en frequentie van extreem weer vermeerderen én de opwarming van de aarde zal pas stoppen als de uitstoot van broeikasgassen volledig stopt.

J en ik wilden meer weten. Wat stond er nog in dat rapport? Waarover ging het allemaal? We klikten door op de website van het IPCC en kwamen uit bij de volledige versie van dit eerste deel. Het duurde even voor de PDF geladen was: bijna vierduizend pagina’s! Gelukkig begint het met een lange samenvatting en een opeenvolging van grafieken, de ene uiterst duidelijk, de andere totaal onleesbaar voor ons als leken. Onder één van de vele afbeeldingen stond een bronverwijzing naar de interactieve atlas van het IPCC. Daar hadden we nog nooit van gehoord. Checken die handel!

De atlas neemt je mee in het heden en de toekomst. Je kan tientallen parameters instellen. De digitale toepassing is eerder gemaakt voor academici, maar grote delen zijn voor de meeste mensen perfect te begrijpen. Het is even uitzoeken wat je allemaal kan zien, maar vanaf dan is het mindblowing. (Volg even kort de uitleg die de website spontaan aanbiedt, daar kom je al een heel eind mee.) Wil je heel de wereld zien, een regio of een specifiek punt? Gemiddelde temperatuur of maximum? Regenval? Sneeuw? Stijging van de zeespiegel? IJs? Droogtedagen? Wind? Je kan ze allemaal aanklikken.

Het is overweldigend te beseffen dat we de komende decennia zoveel veranderingen zullen meemaken in onze leefomgeving. De atlas geeft een verrassend helder beeld van onze huidige aarde en degene waarin we binnenkort op zullen leven. Heel de wereld zal het hard te verduren krijgen, en sommige regio’s nog veel harder. De beelden zijn verre van mooi, maar wel de realiteit. Er zijn verschillende scenario’s, van anderhalve graad erbij tot vier. Van de komende veertig jaar tot over tachtig jaar. We hebben helemaal zelf in de hand wat het wordt. Ook dat weten we al langer, al blijft de schaal en urgentie me altijd weer verbazen. Het is ook gek dat wetenschappers in deze tijden nog steeds bewijzen moeten aanvoeren om aan te tonen dat het klimaat zo extreem verandert door menselijke invloed. De ontkenners staan al zo lang aan de verkeerde kant van de geschiedenis…

Dit rapport van het IPCC bevestigt onze keuze om een ander leven te gaan leiden. We willen onze ecologische voetstap en impact op het klimaat zoveel mogelijk verkleinen, een leven creëren dat beter is voor de planeet. Kleiner wonen, zoveel mogelijk zelfvoorzienend zijn, de kortste keten. Af en toe nog brandstof nodig, maar dat willen we zoveel mogelijk afbouwen. Slow travel and life. Geen onnodige spullen of verpakkingen die door hun productie en transport weer bijdragen aan meer uitstoot en klimaatverandering. Zonder lening bij een bank die investeert in fossiele industrie. Soon come…

De tijd van voorkomen is helaas voorbij, maar we hebben zelf in de hand hoe erg het wordt. Zonder drastische veranderingen geen leefbare aarde, ook niet op korte termijn. Wie me kent weet dat ik een optimist ben, maar zeker ook een realist. We kunnen blijven doen alsof het allemaal wel meevalt, of we kunnen zelf de verandering brengen die zo hard nodig is. Het is de enige manier om onze toekomst leefbaar te houden.

Foto bovenaan: IPCC WGI Interactive Atlas