Sadghuru & Save Soil in Europa: een reis om de bodem te redden.

(GASTBLOG)

Op zijn heroïsche motortocht door Europa en Azië deed Sadghuru ook Brussel aan, de hoofdstad van België én van Europa. Met zijn beweging Save Soil (Red De Bodem) wil de Indische yogi en filantroop de mensheid tot actie aanzetten om ons kostbaarste goed te redden: de bodem waarin we ons voedsel verbouwen.

Hoezo, heroïsch? Nee, dit is geen heldendicht over Sadghuru (Jagdish Vasudev). Daar zit hij trouwens zelf ook niet op te wachten. Als je wereldwijd miljoenen volgelingen hebt, drukbezochte ashrams beheert in India en de Verenigde Staten, en over een sociaal netwerk beschikt dat 24/7 informatie, wijsheden en levensadviezen verspreidt, heb je geen behoefte aan nog meer wierook en verering.

Maar neem nu zijn rit tussen Genève en Parijs. Geen weer om een hond door te jagen, laat staan een 65-plusser op een motor van 360 kg. Hagel, regen, stormwind, koude: als je Sadghuru zo zag rijden (het filmpje staat online), kun je alleen maar bewondering krijgen voor zijn onverzettelijkheid en doorzettingsvermogen. Hij heeft beloofd dat hij de 30.000 km van zijn 100-daagse traject door 26 landen zou afleggen in eigen persoon, en dat doet hij dan ook, van Birmingham en Londen in Groot-Brittannië, via Amsterdam (Nederland), Berlijn (Duitsland), Praag (Tsjechië), Wenen (Oostenrijk), Lubljana (Slovenië), Rome (Italië), Genève (Zwitserland), Parijs (Frankrijk), Brussel, Boekarest (Roemenië) en Tblisi (Georgië) naar het Nabije Oosten en uiteindelijk zijn thuisbasis in India.

Om het uur moest Sadghuru even aan de kant, om zijn gewrichten rust te gunnen. Weinig mensen die een gezonder leven leiden dan hij maar die helse omstandigheden zouden iedereen zwaar vallen, ook jongere en ervaren motards. Zijn begeleiders in de volgwagen, die het filmpje maakten, konden hun tranen amper bedwingen, zo erg vonden ze het voor hun geliefde leraar. Moest hij niet gewoon afstappen en de rest van de rit met de auto doen? Daar wou Sadghuru blijkbaar niet van horen, en het afzien lijkt hem ook niet te deren. De volgende dag in Parijs was hij weer zijn eigen, energieke zelf, en werkte hij een drukke agenda af. Echte superkrachten, als de helden van Marvel, heeft hij niet, maar met Save Soil is hij toch waarlijk in een heldhaftig avontuur gestapt.

En het draait ook niet om hem, zoals Sadghuru zelf voortdurend benadrukt. Het gaat om zijn boodschap: we moeten dringend de bodemcrisis aanpakken, de teloorgang van de vruchtbare grond die het leven op de aarde al millennia lang in stand houdt. Het is geen gemakkelijke boodschap. Luchtvervuiling, uitputting van grondstoffen, CO2-uitstoot…: we weten intussen dat we de natuur in de voorbije eeuwen zwaar mishandeld hebben, en dat we daar in de nabije toekomst zelf de prijs voor zullen betalen (zie cijferblokje). Hulde aan iedereen die zich inzet voor het klimaat en net als Sadghuru overgaat tot actie om de beleidsmakers bewust te maken en tot inzicht te brengen. Maar in heel dat ecosysteem werd de bodem tot dusver een beetje uit het oog verloren, en daar wil Save Soil verandering in brengen. Want als de voedselvoorziening van miljarden mensen in gevaar komt, hangen ons nog veel ergere rampen boven het hoofd, van waterschaarste, hongersnood en verlies van biodiversiteit tot oorlogen en massale migratie.

Waar is Greta?

Vreemd dus dat de talrijke Europese milieu- en klimaatbewegingen en de groene politieke partijen zich niet collectief achter Sadghuru scharen. Waar zijn de Greta Thunbergs van deze wereld als je ze nodig hebt? Met het netwerk van Save Soil zou de collectieve bewustmaking een echte boost kunnen krijgen die verder reikt dan het begoede deel van de westerse samenleving. Maar in Brussel hebben we niemand gezien van Groen/Ecolo, toch een regeringspartij, of van de vele milieuorganisaties die ons land rijk is.

En ook niet van de media. Sadghuru wist bijna 2000 mensen naar de Heizel te lokken, meer dan 4000 hadden zich aangemeld. Toch een belangrijk evenement zou je denken, zeker met het hele verhaal erachter, maar voor kranten, bladen en tv-zenders blijkbaar toch niet de moeite om iemand op af te sturen. Dat heeft allicht te maken met de spirituele achtergrond van Sadghuru. In bepaalde intellectuele kringen heerst een heuse afkeer van al wat naar religie en mystiek ruikt. Daar domineert de ratio, en die bepaalt dat alleen gevestigde wetenschappers (en Greta Thunberg) hun zegje mogen doen over klimaatproblemen. En dus zeker geen goeroes uit een derdewereldland, want in dat vakje wordt Sadghuru dan gemakkelijkheidshalve ondergebracht. Het is geen toeval dat hij in andere ‘derdewereldlanden’ veel hartelijker ontvangen wordt dan bij ons, ook en vooral door de politici.

‘Hier, in het westen, deelt men de mensen graag op in categorieën,’ zei Sadghuru na afloop van het evenement in Brussel voor enkele gasten. ‘Jong-oud, links-rechts, gelovig-niet-gelovig… Terwijl de bodem ons allemaal aangaat. Het is een zaak van leven of dood voor de hele mensheid, van welke aard of overtuiging ook. Zelfs als een kind deze boodschap zou brengen, zouden we moeten luisteren.’

Flirten met de volle maan

Het was ons al opgevallen dat Sadghuru op zijn Europese tournee niet zo kwistig met spirituele inzichten strooide als in de vele livestreams die hij sinds enkele jaren op de wereld loslaat. Terwijl die voor velen toch het fundament hebben gelegd om hem ernstig te nemen en geloofwaardig te achten. Ik durf zelfs zeggen dat de zondagse sessies vanuit het Isha Institute of Inner Sciences in McMinnville, Tennessee (US) ons mee door corona hebben geholpen. Het was een wekelijkse afspraak, een moment van bezinning, meditatie en inspiratie, en vooral een gelegenheid om Sadghuru beter te leren kennen, sprekend voor een ‘westers’ publiek.

Daarna volgden de Full Moon Flirtations, meestal nu vanuit het Isha Center nabij Coimbatore in zuidelijk India, de thuisbasis van Sadghuru. Was het de prachtige omgeving met het reusachtige beeld van Shiva Adiyogi dat ons in vervoering bracht, de legendarische eerste yogi? De muziek van Sounds of Isha, de vaste muziekgroep van Sadghuru? De bijzondere sfeer die hij telkens weer wist te creëren, met actuele commentaren, meditaties, gezangen, grapjes en verhalen? Als witte, westerse intellectueel (ja, ook ik) heb ik altijd wat sceptisch gestaan tegenover goeroes, zonder hen ooit meteen af te wijzen. Maar deze man heb ik in mijn hart gesloten. Nooit zal ik dezelfde toewijding en levenskracht kennen als hij (of zelfs maar zijn volgelingen) maar ik begrijp hem, en ik ken niemand die zo verbonden is met de elementen en ons diepste zelf als Sadghuru. En toch ook een no-nonsense man, met beide voeten stevig op de grond.

We hebben intussen ook twee keer het Mahashivratri-festival bijgewoond. Niet echt, wel live online. Uitgesteld live, om correct te zijn. Net als de Full Moon Flirtations werd het festival in de verschillende tijdzones zodanig gestreamd dat het samenviel met de Indische uren. Middernacht in Coimbatore was ook middernacht bij ons. En het waren ook waarachtige festivals, met optredens van geweldige zangers, zangeressen en groepen, dansers, muzikanten en acrobaten. Ik heb veel festivals bezocht in mijn leven maar nergens was de artistieke verscheidenheid zo groot. Laat staan dat de ‘hoofd act’, in dit geval Sadghuru zelf, samen met het publiek zou mediteren en mantra’s reciteren. Tienduizenden mensen waren erbij in en rond het Isha Center, miljoenen thuis via grote en kleine schermen, twaalf uur lang. Zelden heb ik mij zo verbonden gevoeld met een internationale gemeenschap en een spirituele ervaring van deze orde.

Wij hebben ons in 2021 meteen geregistreerd om gratis (!) een rudraksha-zaad toegestuurd te krijgen, een van de vele tienduizenden die Sadghuru tijdens Mahashivratri persoonlijk gezegend had. Een paar maanden later werd ons daadwerkelijk een pakketje bezorgd met twee van die zaden. Het bijzondere, organische kleinood hangt sindsdien dag en nacht rond mijn nek.

Feiten en cijfers

Maar al die spiritualiteit en mystiek laat Sadghuru in Europa dus bewust achterwege, hoewel ze in diepere zin toch de voedingsbodem vormen van Save Soil. Hier praat hij haast als de wetenschappers die op elk evenement worden uitgenodigd, op basis van feiten en cijfers. Hier draagt hij geen prachtige, kleurrijke khadi’s en tulbanden maar een motorbroek en een pet. Zijn anders zo indringende ogen bedekt hij met een donkere, alles bedekkende vliegeniersbril, kwestie van zijn ogen het schelle licht te besparen van lichtspots en flitscamera’s.

Op het podium in Brussel stond welgeteld (en toch een beetje triest) maar één Belg. De onvolprezen Vlaamse acteur Koen De Bouw presenteerde het evenement, in het Engels, om de eeuwige vertaalslagen in dit land te voorkomen. De Zweeds-Congolese rapper Mohombi zong een ontroerende ‘ode aan de wereld’ in het Lingala en drukte ons op het hart om zowel onze ‘soul’ als de ‘soil’ te redden. Een gelegenheidsgezelschap van Franse flamencomuzikanten maakte indruk met virtuoze zang- en gitaarpartijen, een heerlijke versie van ‘La vie en rose’ én een jazzy uitvoering van het Save Soil-lied, zoals dat al lang voor aanvang van de avond overal in en om het Auditorium 2000 luid had weerklonken (en nog luider toen Sadghuru arriveerde uiteraard). Fijn om te horen dat er nu ook een Nederlandstalige tekst bestaat, en om te zien dat al zoveel mensen het bijhorende dansje onder de knie hebben. Sadghuru was overigens bijzonder gecharmeerd door de mondharmonica van de band, een instrument dat hij ook zelf bespeelt. Kers op de taart was een vurige performance van danseres Karine Gonzalez.

We kregen ook twee filmpjes te zien. Eerst de oorspronkelijke campagnefilm, over het doel van Save Soil, gelardeerd met beroemdheden als Jane Goodall, Deepak Chopra en de Dalai Lama. Sadghuru was ook te gast bij Trevor Noah én diens ideologische tegenpool Joe Rogan, iets wat maar heel weinig mensen kunnen zeggen en aan beide zijden van spectrum voor enig ongeloof zorgde. Het bevestigt alleen maar dat hij daadwerkelijk alle verschillen wil en kan overstijgen. In het tweede filmpje werd de reis tot dusver getoond, ‘happy, funny and dangerous’, te beginnen met de warmhartige ontvangst in zes Caribische landen, waar de respectievelijke premiers en bevoegde ministers de intentieverklaring van Save Soil met plezier ondertekenden. In Genève was Sadghuru te gast bij de Verenigde Naties, waar hij ook in 2019 al met open armen ontvangen werd. In Nederland mocht de bekende radio-DJ Giel Beelen de boel aan elkaar praten en deed de nog veel bekendere actrice Carice van Houten het interview met Sadghuru. In Slovenië maakte acteur Goran Visnjic zijn opwachting, bekend van de tv-series ‘E.R.’ en ‘Timeless’.

In Brussel nam Patrizia Heidegger de honneurs van het interview waar, directeur Global Policies and Sustainability van het Europese Milieuagentschap. Voor Sadghuru zich neervlijde laste hij toch één spiritueel momentje in: hij zong de zegening voor het publiek die ons na al die livestreams zo vertrouwd is geworden.

Acht appels per dag

Maar dan was het tijd voor de harde realiteit. U kunt het volledige interview (en het hele evenement) online bekijken maar bereid u voor op een veelheid aan onderwerpen en analyses. Het kostte mij in elk geval moeite om het allemaal genoteerd te krijgen. Voor een stil en aandachtig publiek (van wie het grootste deel toch niet Engelstalig) praatte Sadghuru honderduit over woon-werkverkeer en voedseloverschotten, over voedselveiligheid en voedingswaarde. ‘Iedereen kent het probleem, iedereen kent de oplossing.’ Wereldwijd plegen boeren zelfmoord, biologische producten zijn alleen beschikbaar voor de elite. ‘An apple a day keeps the doctor away’: de uitdrukking moet herzien worden want vandaag heb je voor hetzelfde effect acht appels nodig. ‘We moeten de aarde niet langer beschouwen als een bodemrijkdom (resource) die we kunnen uitputten maar als een echte bron (source), zoals de moederborst. ‘Dit is onze laatste kans,’ waarschuwde Sadghuru, waarna hij nog enkele vragen beantwoordde uit het publiek. Nee, je hoeft niet zo nodig zelf land te gaan bewerken of veganistisch te eten om je goed te voelen. Nee, je hoeft niet tekeer te gaan tegen grote pesticidebedrijven maar voor Save Soil.

‘You must become Earth Buddies, met je smart phone als powerhouse. Nooit in de geschiedenis hebben we zo’n instrument gehad. Gebruik het om de mensen bewust te maken van Save Soil. En vergeet vooral niet de politici aan te spreken. Zij zijn de enigen die echte verandering op gang kunnen brengen maar dan moet het volk hen daar wel toe aanzetten.’

Dat klinkt allemaal heel serieus maar Sadghuru slaagde erin om het helder en luchtig te houden, zoals we hem de afgelopen jaren hebben leren kennen. Af en toe een grapje moet kunnen, en hij heeft een aanstekelijke lach. Helemaal op het einde weerklonk het Save Soil-lied, dat live werd overgenomen door Sounds of Isha. Koen De Bouw zong mee, Mohombi zong mee, heel de zaal zong mee. Het was de mooie uitsmijter van een heel bijzondere avond, professioneel georganiseerd en vormgegeven (vlekkeloos beeld, licht en geluid), met de steun van 150 enthousiaste vrijwilligers. ‘A volunteer is somebody who asks himself what he can do, not what he can get out of it,’ zegt Sadghuru, ‘in a joyful way.’ Die vreugde was op de Heizel overvloedig aanwezig, van voor de ingang en in de grote inkomhal tot in het auditorium. Ere aan al die vrijwilligers zonder wie Sadghuru dit nooit allemaal zou kunnen verwezenlijken.

Oorlog in Europa

Sadhguru had in Brussel ook een ontmoeting met Jef Colruyt (CEO Colruyt Groep), misschien wel de meest geëngageerde ondernemer van het land, en zijn managementteam. ‘Met meer dan 33.000 medewerkers zijn we een sterke groep die het goede voorbeeld kan geven, om zo een positieve beweging in gang te zetten’ zegt Colruyt. De ambassade van India organiseerde een Press Club event in samenwerking met de EIBC (EU-India Business Council) en Sadhguru had ook een ontmoeting met Maciej Golubiewski, het kabinetshoofd van de Europese landbouwcommissie.

Wat zelfs Sadghuru drie jaar geleden, toen dit initiatief werd opgestart, niet kon bevroeden, was dat er in de lente van 2022 een oorlog zou woeden in Europa. Wellicht zou het milieu anders toch hoger op de maatschappelijke agenda gestaan hebben, had hij misschien meer en prominentere politici kunnen spreken, en zou er mogelijk ook een grotere respons geweest zijn in de media. Maar het zaad is gestrooid in vruchtbare grond. We kunnen alleen maar hopen dat het ook hier kan ontkiemen en tot volle bloei komen. Tot niemand de boodschap van Sadghuru (en talloze wetenschappers!) nog kan negeren.

Enkele cijfers

3,5 miljard mensen: zoveel mensen wil Sadghuru wereldwijd inspireren om beleidsveranderingen te steunen om de bodem te beschermen, te koesteren en in stand te houden.
193 landen: waar Save Soil beleidsmaatregelen in gang wil zetten om de organische samenstelling van de bodem te verbeteren of minstens te handhaven.
3-6%: de beoogde minimale organische inhoud van de bodem.
40% minder voedsel voor 9,3 miljard mensen binnen 20 jaar, als we nu niet handelen.
90% van zijn gewicht kan organisch materiaal aan water vasthouden.
27.000: het aantal dat levensvormen dat jaarlijks uitsterft.
3x zo groot als in de atmosfeer: de hoeveelheid koolstof die in de bodem wordt opgeslagen.
52% van de landbouwgrond is aangetast of geërodeerd.

O Bodem

De geur van de aarde
is voor mij op de een of andere manier tederder
dan de tot de verbeelding sprekende geur van de bloem

De kracht en de gevoeligheid van het leven
dat in de grond zit
ontlaadt golven van hartstocht van een
ander soort.

Niet de hartstocht van een persoon
maar van mijn soort
die ongevoelig is geworden
voor alles wat haar voedt
en haar aan haar einde absorbeert.

Als ik op blote voeten loop, ga ik kapot
aan hartstochten zo diep
dat het alle beschrijvingen tart.

O Bodem, Mijn leven

(Sadghuru)

Op de website van Save Soil en Conscious Planet, de Isha-werkgroep die Save Soil begeleidt, vind je tips, tutorials en social media tools. Lees hier meer over de Isha Foundation, de stichting van Sadghuru.