Zonnige winterdagen in Portugal

IJskoude nachten (-4°C!), gevolgd door de zonnigste dagen (+20°C!) met de blauwste lucht. Tijd om buiten te zijn! Zonsopgang in een bevroren wereld, lunch op ons terrasje en tot de late namiddag in t-shirt op ons landje werken. De modder is bijna overal opgedroogd, het riviertje staat lager en stroomt trager. Insecten vinden hun weg naar de bloemen die overal opduiken. Vogeltjes zorgen voor een voortdurend grandioos concert. Wat een verschil met de doorweekte herfst! Heerlijke winterdagen.

Elke dag start met een onvergetelijke knisperende ochtendwandeling met Buju. Het felle goudkleurige zonlicht komt nog maar net boven de heuvel die nog bekleed is met een witte laag nachtvorst. De gele boerderij aan de andere kant schittert in het eerste licht. De grond voelt beenhard en alle plassen zijn bevroren. Het is muisstil, de lucht is zuiver en de hemel bijzonder blauw. Traag maar gestaag komt de lijn dichterbij, tot de zon ons onderaan de vallei bereikt. In een mum van tijd smelten de ijskristallen weg, veranderen de plassen weer in water en wordt het meteen een paar graden warmer. Ik adem diep in, sluit mijn ogen even, laat de zon mijn gezicht verwarmen en lach. Wat een blessing.

De kranten gaven vorige week waarschuwingen over de ‘extreem lage temperaturen’, inclusief tips over hoe mensen zich moesten beschermen: warme dranken drinken, veel laagjes kleding aantrekken en zichzelf niet te lang blootstellen aan de ‘extreme koude’. Blijkbaar is de stevige en aanhoudende nachtvorst uitzonderlijk, net als de regen in de herfst. Of dat zegt iedereen hier toch. Maar de zon overdag maakt alles goed, meer dan goed zelfs. Ze warmt ons helemaal op. De laatste dagen staat de maan al vroeg aan de hemel en tekent zich scherp af tegen de blauwste lucht. ‘s Nachts is ze ongelooflijk helder en verlicht de hele vallei, zeker nu, bij volle maan.

Soms is het moeilijk om prioriteiten te stellen. Er is eindeloos veel ‘werk’, maar wat doen we dan eerst?! Is het huis belangrijker dan wat eromheen ligt? Nee. Willen we buitenwerken als het mooi weer is? Ja. We hebben een aantal dingen die we graag eerst willen doen, maar in realiteit komt daar vaak iets anders tussen. Soms omdat het zich opdringt, vaak omdat we er zin in hebben. Alles is nuttig. Elke dag bouwen we verder aan ons levensproject. De volgorde is misschien ondergeschikt?

We ruimden grote stapels hout en metaal op die nog vooraan op ons landje lagen. Uuuuuurenlang zaagwerk, maar hoera voor gratis brandhout voor volgend jaar! Jannick was een volledige dag bezig met het maaien van onze ‘voortuin’ (understatement) en begon met het voegen van de oude stapelstenen: een gigantisch werk, maar wel nodig voor de stabiliteit én de esthetische kant van onze toekomstige woning. We legden een kruidentuin aan met jonge plantjes en een perk voor struikjes, bloemen en de agave. De vuurkring is klaar voor inwijding, de dakpannenpaadjes worden langer, we ruimden het puin van de ingestorte schouw grotendeels op en zeefden tientallen kruiwagens vol voedzame compost. Oh ja, na een stevige storm hingen we ook een nieuw zeil over het ingestorte dak. Serieuze opgave met z’n tweetjes, maar het is gelukt. En het ziet er nog beter uit ook.

Een van de leukste dingen van de afgelopen weken vond ik het planten van tien nieuwe bomen. Ze uitkiezen in de gigantische plantenwinkel (die meer een park is) was al een uitstap op zich. Deze keer kochten we iets grotere exemplaren, van vier à vijf jaar oud, twee meter hoog of meer. We genieten er elke dag van om hen te zien staan op ons landje: twee citroen, twee sinaasappel, pruim, nectarine, gewone perzik, platte perzik, granaatappel én een magnolia, gewoon omdat we die zo wondermooi vinden. Van de buurvrouw kregen we nog vier nespereirabomen, in het Nederlands Japanse mispels of loquats. Daardoor voelen we ons nog meer thuis, want zowat elke Portugees met een tuin heeft er minstens eentje.

We eten meerdere keren per week raapstelen en rapen uit de moestuin. Nooit geweten dat we daar zo creatief mee konden zijn! Ook sla eten we al de hele herfst en winter door van eigen kweek. Zalig. In de tweede helft van februari beginnen we met groenten en bloemen te zaaien voor de lente en de zomer. Aftellen! We kijken er echt naar uit om nog veel meer eigen voedsel en schoonheid te creëren. Deze week gaan de tientallen zonnebloemzaden alvast de grond in. Tegen het einde van de maand hopen we tientallen groenten gezaaid te hebben. We bestelden meer dan vijfenveertig zaadsoorten bij een biologische kwekerij hier in Portugal. Spannend!

Meer dan genoeg te doen dus, maar we proberen ook (twee)wekelijks een uitstap in te plannen om onze nieuwe omgeving beter te leren kennen. De laatste bracht ons naar Santarém, waar we lunchten op het strand aan de brede Taag. De stad zelf was te druk voor wat wij leuk vinden, dus namen we een prachtige route naar Fonte da Bica, Rio Maior, waar we de bekende Salinas bezochten. In tegenstelling tot de uitgestrekte zoutvlaktes die we zagen in de Camargue ligt deze miniatuurversie niet aan de zee, maar aan de voet van de Serra dos Candeeiros, in de heuvels dus. Daar wordt uit een diepe put water gepompt uit een steenzoutmijn. Het is maar liefst zeven keer zouter dan dat van de zee. Tot vandaag laten ze het water verdampen tot er zout op de bodem van de stenen compartimenten ligt. Dat wordt onder andere verkocht in de vele pittoreske winkeltjes in de mooie oude houten opslaghuizen. Toen wij de Salinas bezochten, waren er maar een handvol open. In de zomer zal het er wel helemaal anders uitzien. We genoten er van een terrasje in de laatste zon, kochten een kilo zout en reden voldaan naar huis, blij dat we weer een nieuw stukje van ons thuisland mochten ontdekken.

Volgens het weerbericht vriest het ‘s nachts al niet meer (dat is ook zo op de heuvels, maar wij wonen beneden) en wordt het de komende nachten steeds een beetje warmer. De mensen die hier al heel hun leven wonen zeggen dat het dan waarschijnlijk gedaan is met de kou en dat de lente er snel zal zijn. We zijn heel benieuwd. Het is het enige seizoen dat we nog niet beleefd hebben in Portugal. Omringd door fruittelers verheug ik me al op de vele bloesems, hopelijk ook al enkele van onze eigen boompjes. Al mag de winter op deze manier ook nog wel even duren.

Foto bovenaan: een deel van de Salinas van Fonte da Bica, Rio Maior