Ode aan onze Workawayers

Dit voorjaar hebben we de ene na de andere Workawayer te gast. Sinds de camper vrij is voor hen, krijgen we natuurlijk een stuk meer aanvragen dan toen er enkel een tent was om in te logeren. Vorig jaar kwamen onze helpers alleen, dit jaar krijgen we vooral duo’s over de vloer. Zo leren we geëngageerde mensen kennen van over de hele wereld, met dezelfde visie, waarden en normen. Ze worden deel van onze familie en hun bijdrages zijn voor ons van onschatbare waarde.

Voor we onze eerste Workawayers ontvingen, intussen meer dan een jaar geleden, voelde ik een beetje weerstand. Zou het niet te invasief zijn om samen te leven met mensen die we niet kenden? Wat als het niet klikte? Maar die zorgen waren overbodig. Tot nu toe ontvingen we enkel twintigers en dertigers die bewust in het leven staan en meer willen leren over zelfvoorzienend leven, (ver)bouwen, dieren verzorgen en eetbare planten kweken.

Culturele en praktische uitwisseling

De Workawayers komen uit de hele wereld: Nederland, Engeland, België, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten, Polen en binnenkort Frankrijk. De culturele uitwisseling die hierdoor plaatsvindt is even waardevol als de hulp die ze bieden op de boerderij. Uren, dagen en weken praten we over de gelijkenissen en verschillen, ervaringen en expertise. Sommigen werkten al eerder op boerderijen en brengen waardevolle kennis en praktijken met zich mee, anderen komen voor het eerst in contact met een moestuin en zijn dolenthousiast om alles te leren.

Dankzij Sam, die in het najaar zeven weken bij ons verbleef, konden we nog voor Kerst in het huis trekken. Zijn engagement was zo groot dat het bij momenten leek alsof hij aan zijn eigen huis aan het werken was. We herhaalden elke dag dat hij gerust vrij mocht nemen en dat we absoluut niet verwachtten dat hij elke dag de hele dag meewerkte, maar hij zag het als een positieve ervaring en zei dat hij immens veel leerde door volwaardig mee te draaien. We kunnen hem niet dankbaar genoeg zijn.

Hoewel de ‘afspraak’ met Workawayers is dat ze vier uur per dag werken in ruil voor een slaapplek en eten, beperkt niemand van hen zich tot die halve dag. Telkens opnieuw zijn we verbaasd hoe gemotiveerd de jonge mannen en vrouwen zijn om deel uit te maken van ons leven. Terwijl ik achter de laptop zit te werken, hoor ik ze met kruiwagens heen en weer rijden of paaltjes in de grond slaan. Jannick heeft altijd extra handen ter beschikking voor grotere projecten. Zo bouwde hij met twee Amerikaanse, een Nederlandse en een Poolse vrouw een gigantische houtopslag. Fantastisch!

Goud waard

Wanneer we met vier tegelijk aan het werk zijn, gebeurt er onvoorstelbaar veel. Op een dag wordt de kleine kwekerij opgeruimd, de ingestorte broodoven afgebroken, nieuwe planten geplant, de houtopslag deels ingeladen, gewied en gemaaid. De dag nadien zie ik de twee meiden geconcentreerd aan het werk om hekjes te bouwen rond een aantal bedden van de wintermoestuin, zodat de kippen de groenten niet meer zouden opeten. Of lopen ze ijverig heen en weer met kruiwagens en schoffels om de boomcirkels schoon te maken.

Ook de kennis en ervaring die onze gasten met zich meebrengen zijn goud waard. Zo leerden we van Ashley en Julia een heleboel over hoe ze bouwden in Alaska, wildplukten, groenten kweekten op de boerderij in Wisconsin en de lekkerste stuffing maakten. Anna en Iga brengen dan weer handigheid, inzicht en kennis over moestuinieren en paddenstoelenplukken. Op zondag stelden ze spontaan voor om een kippenschommel te maken. Superleuk!

Het paddenstoelenplukken bracht Anna meteen in de praktijk door een gigantische parasolzwam mee te brengen na een wandeling. Heerlijk. De dag nadien ontdekte ze dat er donkere oesterzwammen op de composthoop groeiden. Daar had ik het oude zaagsel gegooid dat uit een gekocht pakket kwam om oesterzwammen te kweken. Nadat we daar massa’s vruchten van geoogst hadden, leek het ‘uitgewerkt’ en gooide ik de inhoud op de composthoop. Geweldig dat het daar terug tot leven is gekomen! Anna verplaatste het grootste deel van de compost, schikte het met mycelium overdekte zaagsel in de bak en creëerde zo onze eerste experimentele paddenstoelenkwekerij. Daar kunnen we alleen maar heel blij van worden.

Waarom ook Cuca zo blij is met onze Workawayers

Cuca vindt het geweldig dat we zoveel verschillende jonge mensen over de vloer krijgen. In het begin vonden we het een beetje vreemd om hen mee te nemen naar onze lieve buurvrouw, maar al snel hadden we door dat zij het net ontzettend waardeerde. In tegenstelling tot veel mensen van onze generatie in het dorp, die liever afstand nemen van de boerderij en naar de stad trekken, willen onze Workawayers niets liever dan leren over de Portugese cultuur en leven van het land. Cuca is de beste professora en deelt met liefde en geduld haar wijsheid en skills. Een ‘authentieke ervaring’, dat is wat veel reisagentschappen adverteren, maar zelden kunnen bieden.

Zo nodigde Cuca zowel de Amerikaanse vrouwen als onze huidige Workawayers uit om mee brood en lunch te maken. Ze verwelkomt ze in de overvolle keuken met het door rook zwartgeblakerde plafond. In de hoek staat de kachel te brullen. Ze neemt hen mee naar de patio en duikt door het kleine deurtje, naar de grote houtoven. De vlammen verslinden de brandende krant die ze onder het kurkdroge hout propt, met blote handen, alsof de hitte haar niet kan raken. Fel licht danst tegen de bolle wanden en verlicht de gigantische ruimte waar gemakkelijk tien grote broden en acht cakes in kunnen.

Buiten zijn we vertederd door een enkele dagen geleden geboren lammetje dat ligt te slapen in een oude ton. Katten knabbelen aan de laatste restjes vis die nog aan de graten hangen. Even later duiken we weer de warme keuken in, helpen met snijden en dekken de tafel voor de lunch. Een voor een druppen de zonen binnen. We zijn met negen vandaag. Niet abnormaal ten huize Cuca. Uit de kachel verschijnt een dampende schaal met aardappelen en kwartels. Jannick gaat het versgebakken brood uit de oven halen. Voor mij is er vers geplukte sla, boter en kaas.

Iedereen tatert door elkaar. We lachen, geven commentaar op het nieuws dat op de achtergrond speelt en vragen waar iedereen mee bezig is die dag. Horacio vraagt of Jannick die middag mee kan gaan om hem een uurtje te helpen. Cuca ratelt intussen maar door en stort een waterval aan verhalen over ons uit, die wij simultaan moeten vertalen naar het Engels. Vol ongeduld kijkt ze naar haar gasten om hun reactie op haar verhalen te zien. Voor ons is het de perfecte oefening om het prachtige Portugees beter te leren begrijpen en spreken.

De volgende dag lopen we met vier vrouwen in de miezerregen over de gigantische Mercado de Santana. Cuca staat erop om Ashley en Julia rond te leiden, ik moet mee om te vertalen, en voor de gezelligheid. Ze trekt ons mee op een terrasje: de beste filhós van de verre omgeving. Die vette zoetigheid moeten we natuurlijk proeven. Het is de beste versie die ik al gegeten heb. De doeken die de kraampjes overdekken wapperen woest in de wind en creëren een zee van kleuren. We lopen langs honderden kilo’s olijven, duizenden planten en bomen, de zoetste mango’s en dikste kastanjes. Cuca stopt overal om een praatje te maken en stelt ons aan iedereen voor. Die uitwisseling tussen ons allemaal, het plezier en de warmte die stromen, dat is onbetaalbaar.

’s Avonds kook ik een extra grote portie, gooi de paddenstoelen in de pan, bespreken we wat er gedaan is en de volgende dag zal gebeuren, tot we overgaan in de meest boeiende gesprekken. Koken is maar een kleine moeite in ruil voor alle hulp en waardevolle gesprekken. De aanwezigheid van deze boeiende en geëngageerde mensen geeft me hoop voor de toekomst, een blik op wat wél kan, een gevoel van samenhorigheid, erkenning en wederzijds respect. Eeuwige dankbaarheid aan de unieke en inspirerende mensen die ons kozen uit de duizenden hosts. Lang leve Workaway!

Foto bovenaan: dé houtopslag